Działalność Muzeum Górnośląskiego w Ratingen jest nie tylko skupiona na poszerzaniu wiadomości o Górnym Śląsku, lecz wnosi także niemały wkład w dialog europejski. Poprzez swoje zainteresowanie, znajdującym się na terenie Polski i Czech, regionem Górny Śląsk, Muzeum stara się podkreślać oraz podtrzymywać przy życiu kulturową różnorodność Europy. Aby badania prowadzone przez Muzeum były na jak najwyższym poziomie oraz zawierały w sobie doświadczenia polskich i czeskich sąsiadów, Muzeum Górnośląskie w minionych latach zawarło wiele umów o współpracy z placówkami zarówno polskimi, jak i czeskimi.
Dialog pomiędzy narodami jest obecnie nieodzownym elementem nie tylko pokojowego współistnienia, lecz także umożliwia realizację wspólnych projektów, które przyczyniają się do podtrzymywania jedności i pokoju europejskiego. Muzeum Górnośląskie w Ratingen stara się poprzez swoją działalność, pielęgnować oraz poszerzać współpracę międzynarodową, w ramach której możliwa jest realizacja wspólnych celów.
Muzeum Górnośląskie podpisało w minionych latach z wieloma placówkami, zarówno polskimi, jak i czeskimi, umowy o współpracy. Wieloletnia owocna współpraca z niektórymi placówkami skutkowała również przedłużeniem umów o kooperacji.
Muzeum Ziemi Śląskiej w Opawie jest już długoletnim partnerem. Współpraca pomiędzy ośrodkami trwa od 2009 roku. Wymiana zarówno eksponatów jak i wartościowych informacji naukowych, pomaga bardzo obu placówkom w przygotowywaniu wystaw czasowych.
W 2010 roku Muzeum Ziemi Śląskiej zaprezentowało się w Ratingen w serii wystatowej pt. „Unsere Partner stellen sich vor“. Wyrazem współpracy jest również nazwa muzealnej kafejki w Ratingen, której nadano nazwę „Troppau“. Również czeski wagon znajdujący się na podwórku Muzeum w Ratingen jest wyrazem wzajemnej współpracy polsko-czeskiej.
Ścisłe współdziałanie przyczynia się również do powstania wystaw czasowych. W 2013 roku Muzeum Górnośląskie w Bytomiu, z którym kooperacja trwa od 2011 roku, pokazało w Muzeum Górnośląskim swoją kolekcję tradycyjnej biżuterii.
Wystawy objazdowe Muzeum Górnośląskiego goszczą nie tylko w Bytomiu lecz również w Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu. Muzeum Górnośląskie w Ratingen zawdzięcza Muzeum Wsi Opolskiej wiele eksponatów, które były prezentowane na wystawach tymczasowych. Wspólne wysiłki przyczyniły się również do powstania dwujęzycznej strony internetowej przedstawiającej kościoły drewniane (www.schrotholzkirchen.eu). Kooperacja ta istnieje od 2012 roku.
Znane szerszej społeczności międzynarodowej Muzeum Zamkowe w Pszczynie, przyciąga rocznie ok. 150 000 zwiedzających. Godne uwagi jest również to, iż prawie 80 % wyposażenia zamku przetrwała minione burzliwe wydarzenia. Podczas wystaw o szlachcie Śląskiej, Fryderyku Wielkim i księżnej Daisy von Pless Muzeum Górnośląskie mogło skorzystać z pomocy i eksponatów Muzeum pszczyńskiego, z którym kooperacja trwa od 2013 roku.
W tym samym roku została również podpisana kooperacja z Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku w Jaworzynie Śląskiej, którego podstawowym celem działalności jest ochrona dziedzictwa kultury technicznej na terenie Śląska oraz działalność dydaktyczna i naukowa. W Jaworzynie Śląskiej mieści się najstarszy węzeł kolejowy dzisiejszej Polski. W 2004 roku Muzeum Kolei Państwowej przeszło w prywatne ręce. Dzięki temu powstało Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku w Jaworzynie Śląskiej.
Niedawno zostały podpisane nowe kooperacje ze znaczącymi placówkami na terenie Górnego Śląska.
Podpisany w maju 2015 roku kontrakt o współpracy pomiędzy Muzeum Śląskim w Katowicach oraz Muzeum Górnośląskim w Ratingen zacieśnił współpracę pomiędzy tymi dwoma prężnie rozwijającymi się ośrodkami.
Wystawy tymczasowe przygotowywane przez Muzeum Historii Katowic w Katowicach, poruszają aspekty historii miasta Katowice. W 2016 roku została podpisana kooperacja. W tym samym jeszcze roku, w Górnośląskim Muzeum w Ratingen została zaprezentowana wystawa pt. „Made in Kattowitz“. Wzamian zostaną w 2017 roku w Katowicach przedstawione elementy pochodzące z wystawy czasowej Muzeum Górnośląskiego pt. „Heimat.Front – Oberschlesien und der Erste Weltkrieg“
Realizowanie wspólnych projektów międzynarodowych umożliwia również w 2016 roku podpisana współpraca z Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach. Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach oferuje nowoczesną prezentację muzealną w zabytkowym budynku, powstałym w 1907 roku jako miejsce zarządzania dobrami rodziny Donnersmarcków. W 2013 roku budynek został odrestaurowany, aby już od 2014 roku służyć jako siedziba Muzeum. Multimedialne prezentacje pozwalają zwiedzającemu zapoznać się ze skomplikowaną sytuacją Śląska po I wojnie światowej, zarówno w języku polskim, jak i niemieckim.
Ogólnie mówiąc, powinna współpraca między placówkami polegać na wymianie eksponatów, doświadczeń, informacji w zakresie poszukiwania zabytków oraz na upowszechnianiu wiedzy. Muzeum Górnośląskie współpracuje nie tylko z muzeami, ale również z innymi instytucjami na Śląsku. Można wymienić Izbę Tradycji Górniczej w Knurowie. Izba Tradycji zajmuje się zbieraniem eksponatów tematycznie związanych z górnictwem oraz hutnictwem. Dla Muzeum Górnośląskiego Izba Tradycji jest niezastąpionym źrodłem informacji odnośnie górnictwa. Ważnym sukcesem współpracy była wystawa dotycząca górnictwa w 2013 roku, której patronem zostali: Minister Gospodarki Nadrenii Westfalii oraz Marszałek wojewódźtwa śląskiego. Omawiana wyżej wystawa została zaprezentowana w 2015 roku w Monachium. Ponadto niektóre eksponaty znajdujące się na wystawie stałej w Muzeum Górnośląskim w Ratingen, też pochodzą z Izby Tradycji Górniczej w Knurowie.
Z Ośrodkiem Formacyjno-Edukacyjnym Diecezji Gliwickiej Muzeum Górnośląskie współpracuje już od 2010 roku.
Współpraca partnerska oraz jej pielęgnacja jest ważna. Zyskują na niej również instytucje publiczne i organizacje. Równocześnie istotna jest współpraca z bibliotekami.
W 2010 roku podpisana została kooperacja z Biblioteką Uniwersytecką we Wrocławiu. W jej zbiorach znajduje się obecnie 4 mln nośników danych różnego rodzaju. Do zbiorów biblioteki należą różnego rodzaju rękopisy, stare druki, mapy itp.. Większość obszernego zbioru pochodzi z sekularyzowanych w 1810 roku klasztorów. Biblioteka wspiera Muzeum Górnośląskie w swojej pracy naukowej, prowadząc kwerendy, lub też udostępniając cenne starodruki.
W ramach m.in. wymiany zbiorów została w 2012 r. podpisana kooperacja z Wojewódzką Biblioteką Publiczną im. E. Smolki w Opolu. Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Opolu jest centralną biblioteką regionu. Powstała w 1951 roku, a obecnie posiada około 400 000 różnego rodzaju nośników danych. Czytelnik, w zbiorze biblioteki, znajdzie pozycje związane z literaturą, językami obcymi, muzyką itp.. Najbardziej wartościowe zbiory biblioteki znajdują się w zamku w Rogowie Opolskim, gdzie są również udostępniane. Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Opolu zajmuje się również digitalizacją zbiorów, które są publikowane na stronie Opolskiej Biblioteki Cyfrowej: http://obc.opole.pl/dlibra
Od 2015 ro ku podpisana współpraca ze Związkiem Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych w Polsce ma zaowocować w wspólnych projektach odnośnie dokumentacji, pielęgnacji, jak i przekazania dziedzictwa Śląska. Związek Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych z siedzibą w Opolu, skupia się na reprezentacji mniejszości niemieckiej w Polsce. Podczas 45. rocznicy Jubileuszu powstania, zostało z Fundacją Dom Górnośląski w Ratingen, podpisane w dniu uroczystości św. Barbary porozumienie o współpracy. Wspólne cele mogą zostać jedynie osiągnięte, jeżeli obie placówki będą współpracować w ramach realizacji projektów edukacyjnych, wymiany informacji, doświadczeń, organizacji wspólnych konferencji, jak i wydawaniu wspólnych publikacji.
